INFORMACJE O WSKAŹNIKACH REFERENCYJNYCH DOTYCZĄCYCH STÓP PROCENTOWYCH

Jest to wskaźnik, na podstawie którego ustalane jest oprocentowanie zmienne produktów finansowych – np. kredytów, pożyczek i lokat. Wskaźnikami referencyjnymi stosowanymi w Banku Spółdzielczym w Brodnicy są WIBOR i WIBID.

Wskaźniki referencyjne są opracowywane przez administratorów. Administrator wskaźnika referencyjnego to podmiot, który jest kontrolowany przez organ nadzoru (w Polsce przez Komisję Nadzoru Finansowego), a także jest on niezależny od banków i innych instytucji finansowych. Administrator wyznacza  wskaźnik referencyjny zgodnie z przyjętą metodologią  i dba o zgodność tego procesu z obowiązującymi przepisami. Za metodologię  opracowywania wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID stosowanych w Banku Spółdzielczym w Brodnicy odpowiada GPW Benchmark S.A., spółka której Komisja Nadzoru Finansowego 16.12.2020 r. udzieliła zezwolenia na pełnienie funkcji administratora wskaźników referencyjnych stóp procentowych.

Ze stosowaniem wskaźników referencyjnych wiążą się m.in. następujące ryzyka:

• administrator danego wskaźnika referencyjnego może podjąć decyzję o zaprzestaniu jego opracowywania, jak i odpowiedni organ może cofnąć administratorowi zezwolenie na opracowywanie danego wskaźnika;
• metodologia opracowywania wskaźnika referencyjnego może ulec zmianie z przyczyn regulacyjnych lub biznesowych;
• wskaźniki referencyjne mogą przestać być publikowane lub opracowywane w całości lub w odniesieniu do konkretnego okresu odsetkowego, a odpowiednie wskaźniki alternatywne mogą nie zostać wyznaczone.

Wskaźniki referencyjne mogą być zmieniane, gdyż muszą być one wiarygodne i w sposób adekwatny odzwierciedlać realia danego rynku. Możliwość zmiany wskaźników referencyjnych wynika z zasad określonych  w Rozporządzeniu  BMR.

Zamiennik wskaźnika referencyjnego może zostać wyznaczony tylko i wyłącznie dla takiego kluczowego wskaźnika referencyjnego, którego zaprzestanie opracowywania mogłoby negatywnie wpłynąć na stabilność finansową  w danym państwie członkowskim lub w Unii Europejskiej. W Polsce, po uruchomieniu procedury wyznaczenia zamiennika, Komisja Nadzoru Finansowego przedstawi Komitetowi Stabilności Finansowej, w celu uzyskania stosownej rekomendacji, stanowisko zawierające informację o konieczności wyznaczenia zamiennika, następnie Minister właściwy ds. instytucji finansowych wyznaczy zamiennik w drodze rozporządzenia. Rozporządzenie  określi szczegółowe kwestie związane z przejściem na zamiennik wskaźnika referencyjnego, w tym w szczególności korektę spreadu i metody jej ustalania oraz datę rozpoczęcia stosowania danego zamiennika. Gdyby nie doszło do wyznaczenia zamiennika przez Ministra, zamiennik zostanie  wyznaczony na podstawie stawki procentowej POLONIA publikowanej przez Narodowy Bank Polski.

Zamiennik wskaźnika referencyjnego z mocy prawa będzie miał zastosowanie we wszystkich umowach i instrumentach finansowych, w których znajduje się odniesienie do wskaźnika referencyjnego, którego opracowywania zaprzestano, o ile nie przewidziano odpowiedniej klauzuli awaryjnej na taką okoliczność.

Sama zmiana wskaźnika powinna pozostać neutralna dla Klientów. W celu ograniczenia do minimum ekonomicznych skutków wprowadzenia zamiennika, przewidziano możliwość wprowadzenia tzw. spreadu korygującego, w celu niwelowania różnicy w wartościach między wskaźnikiem wycofywanym, a wskaźnikiem zastępującym.

Bank Spółdzielczy w Brodnicy opracował plan awaryjny na wypadek zaprzestania publikowania lub istotnej zmiany metody opracowywania wskaźników referencyjnych wykorzystywanych w Banku. Ponadto w umowach zawieranych z klientami znajdują się klauzule awaryjne, które określają zasady postępowania w przypadku zaprzestania publikowania wskaźnika. Jeżeli dana umowa nie zawiera klauzuli awaryjnej, Klient może podpisać bezpłatny aneks do umowy, w którym zawarte będą takie zasady.

W celu podpisania aneksu Bank Spółdzielczy w Brodnicy zaprasza do najbliższej placówki, w której pracownik Banku wyjaśni zagadnienia związane z klauzulą awaryjną oraz na życzenie Klienta udostępni wzór aneksu umożliwiając samodzielne zapoznanie się z jego treścią dla właściwego zrozumienia skutków jego zawarcia i swobodnego podjęcia świadomej i dobrowolnej decyzji.

Podpisanie aneksu nie wpływa na sposób naliczania oprocentowania do momentu wystąpienia ewentualnego zdarzenia regulacyjnego. W przypadku gdy to zdarzenie wystąpi,  Bank zmieni sposób ustalania oprocentowania na ten, który zawarł w klauzuli awaryjnej aneksu i bez zakłócenia będzie mógł kontynuować umowę.

W lipcu 2022 r. prace rozpoczęła Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR), powołana przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, w związku z planowaną reformą wskaźników referencyjnych.

Działania Narodowej Grupy Roboczej mają na celu zapewnienie wiarygodności, przejrzystości i rzetelności opracowywania  i stosowania nowego wskaźnika referencyjnej stopy procentowej.

W pracach NGR udział biorą przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Narodowego Banku Polskiego, Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Funduszu Rozwoju, Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, Banku Gospodarstwa Krajowego, GPW Benchmark, a także wiodących banków komercyjnych, banków zrzeszających banki spółdzielcze, towarzystw funduszy inwestycyjnych oraz zakładów ubezpieczeń, jak również organizacje branżowe zrzeszające podmioty rynku finansowego. 

Aktualne informacje dotyczące przebiegu prac dostępne są na stronie internetowej:  Prace narodowej grupy roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych - Komisja Nadzoru Finansowego

Więcej informacji na temat zmian i zasad opracowywania wskaźników referencyjnych można znaleźć  na stronie Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego.